مانتو یکی از مهم‌ترین بالاپوش‌ها در بین زنان ایرانی است که تأثیر بسیار زیادی در استایل و جذابیت دارد. حتماً شما هم زمانی که برای خرید مانتو به فروشگاه رفته‌اید با نوعی از مانتوهای مجلسی با پارچه ژاکارد برخورد داشته‌اید. شاید این سوال برای شما پیش آمده باشد که پارچه ژاکارد چیست؟ و چه خصوصیاتی دارد. ما در این مقاله ضمن معرفی پارچه ژاکارد، درباره انواع، کاربرد، ویژگی‌ها و روش نگهداری آن نیز صحبت کرده‌ایم.
فهرست مطالب
- پارچه ژاکارد چیست؟
- پارچه ژاکارد چه ویژگی‌هایی دارد؟
- کاربرد پارچه ژاکارد
- انواع پارچه ژاکارد
- پارچه ژاکارد برای چه فصلی مناسب است؟
- نحوه مراقبت از پارچه ژاکارد
- کلام آخر
1. پارچه ژاکارد چیست؟
پارچه ژاکارد نوعی پارچه ضخیم، بادوام، محکم آهاردار و خشک است که روی آن طرح‌های مختلفی وجود دارد. نکته‌ای که باید بدانید این است که ژاکارد نوع و جنس پارچه نیست، بلکه به پارچه‌ای گفته می‌شود که طرح آن در حین بافته شدن تاروپود ایجاد شده است. به بیان دیگر، طرح‌های پارچه ژاکارد چاپی نیستند. این نوع پارچه معمولاً از ترکیب الیاف‌هایی مانند ابریشم، کتان، پشم، پلی استر و پنبه تولید می‌شود.
پارچه ژاکارد بر روی دستگاه بافندگی به اسم ژاکارد بافته می‌شود. این دستگاه در سال 1804 توسط یک مخترع فرانسوی به نام جوزف ماری ژاکارد (Joseph Marie Jacquard) اختراع شد. تا قبل از اختراع این پارچه بافتن پارچه‌های طرحدار مانند زربافت بسیار سخت و زمان‌بر بود. اما با اختراع ماشین بافندگی ژاکارد می‌توان طرح‌های پیچیده و منحصربه‌فرد را با در هم بافتن هزاران تار به وجود آورد.
2. پارچه ژاکارد چه ویژگی‌هایی دارد؟
پارچه‌های ژاکارد از هر نوعی که باشند برخی ویژگی‌های یکسان دارند. اگر قصد خرید مانتو ژاکارد و یا پارچه ژاکارد برای دوخت لباس دارید، در هنگام خرید ویژگی‌های زیر را مد نظر داشته باشید:
- چروک‌پذیری پایین
- خشک و آهاردار بودن
- داشتن دوام و مقاومت بالا
- داشتن طرح‌های متنوع و برجسته
- بافتی نرم و لطیف
- تنفس‌پذیری خوب
3. کاربرد پارچه ژاکارد
پارچه ژاکارد با توجه به جنس، نوع متریال به‌کاررفته و نوع بافت کاربردهای متفاوتی می‌تواند داشته باشد. رایج‌ترین کاربرد این نوع پارچه دوخت لباس‌های متنوعی مانند انواع مانتو رسمی، مجلسی، کژوال، دوخت پیراهن مجلسی، کت‌دامن، کت‌شلوار، شومیز و دامن است.
علاوه بر عرصه مد و پوشاک، پارچه ژاکارد در دکوراسیون منزل و طراحی داخلی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله کاربردهای این پارچه در دکوراسیون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رومبلی
- رومیزی
- پرده
- روتختی
- روکش کوسن
- روکش بالش، تشک و لحاف
4. انواع پارچه ژاکارد
هر چند که به تمام پارچه‌های بافته شده با ماشین بافندگی ژاکارد پارچه ژاکارد می‌گویند اما بسته به نوع الیاف مصرفی انواع مختلفی از این نوع پارچه در بازار وجود دارد. در ادامه مقاله انواع ژاکارد را معرفی خواهیم کرد:
پارچه ژاکارد ابریشمی
اگر به دنبال لوکس‌ترین نوع پارچه ژاکارد برای دوخت یا خرید مانتو هستید ژاکارد ابریشمی بهترین گزینه است. برای بافت این نوع ژاکارد از ابریشم طبیعی، مصنوعی و یا ترکیبی از هر دو استفاده می‌شود و جزو پارچه‌های نرم، لطیف و نازک محسوب می‌شوند.
پارچه ژاکارد پنبه‌ای
برای تولید این نوع از ژاکارد از الیاف طبیعی پنبه استفاده می‌شود. به همین دلیل برای افرادی که حساسیت پوستی دارند بسیار مناسب است. دوام بالا، مقاومت در برابر چروک، خاصیت کشسانی پایین، سبکی، نرمی و لطافت از دیگر ویژگی‌های پارچه ژاکارد پنبه‌ای است. این خصوصیات باعث شده است که ژاکارد پنبه‌ای برای دوخت لباس‌هایی از جمله: مانتو، دامن و کت انتخاب مناسبی باشد. البته این پارچه در دکوراسیون منزل نیز کاربرد دارد. ژاکارد پنبه‌ای با الیاف‌های دیگری همچون ساتن، ارگانزا، کرپ و شیفون نیز ترکیب می‌شود و جذابیت آن را دوچندان می‌کند.
پارچه ژاکارد پشمی
ژاکارد پشمی کمی ضخیم بوده و بدن را گرم نگه می‌دارد. به همین جهت برای دوخت لباس‌های مناسب فصول سرد سال مانند: مانتو پاییزه، پالتو، دستکش، سارافون و… استفاده می‌شود.
پارچه ژاکارد کتان
همان‌طور که از نام آن هم پیدا است الیاف کتان برای تولید این نوع ژاکارد مورد استفاده قرار می‌گیرد. ژاکارد کتان ظاهری مات و نرم دارد، تراکم بافت آن بسیار بالا است، کمی خاصیت کشسانی داشته و چروک‌پذیری پایینی نیز دارد. این پارچه به گونه‌ای است که انواع طرح‌های برجسته و نیمه برجسته را می‌توان روی آن اجرا کرد. ژاکارد کتان ایستایی خوبی داشته و برای دوخت مانتو کتی مناسب است.
پارچه ژاکارد ارگانزا
برای تولید برخی از پارچه‌های ژاکارد از پارچه ارگانزا به عنوان زمینه استفاده می‌شود که به آن‌ها پارچه ژاکارد ارگانزا گفته می‌شود. این پارچه در قسمت زمینه شفاف و بدن‌نما بوده و در قسمت‌هایی که طرح‌های مختلف روی آن زده شده ضخیم است. معمولاً طرح‌های مختلف برجسته، پفکی و نیمه برجسته روی این پارچه زده می‌شود. مقاومت در برابر چروک‌شدن، آهاردار بودن، خاصیت کشسانی خیلی کم و ایستایی خیلی خوب از جمله ویژگی‌های این پارچه است که آن را برای دوخت انواع مانتو و سارافون مناسب ساخته است.
پارچه ژاکارد تافته
ژاکارد تافته، پارچه‌ای با طرح و رنگ‌های گسترده است که ظاهر آن می‌تواند بین نیمه براق تا کاملا براق و درخشان باشد. ژاکارد تافته از نوع خشک و آهاردار بوده ، خاصیت کشسانی پایینی دارد و در برابر چروک شدن نیز مقاوم است. این ویژگی‌ها باعث شده است که این پارچه برای دوخت لباس‌های مجلسی از جمله مانتو مجلسی بسیار مناسب باشد. این پارچه از نظر ضخامت نیز متنوع بوده و در ضخامت‌های کم، متوسط و زیاد تولید می‌شود.
پارچه ژاکارد ویسکوز، لمه، ترکیبی، پفکی و زربافت نیز انواع دیگر ژاکارد هستند که هر یک کاربردها و ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند.
5. پارچه ژاکارد برای چه فصلی مناسب است؟
شاید فکر کنید با توجه به ضخامت پارچه ژاکارد و وجود طرح‌ها و نقش‌های مختلفی که روی آن وجود دارد بیشتر مناسب فصل پاییز و زمستان باشد. اما همان‌طور که در مقاله نیز اشاره کردیم برای ساخت این پارچه الیاف‌های متنوعی به کار می‌رود که ممکن است پارچه تولیدی نهایی ضخیم یا نازک شود. به همین علت می‌توانیم بگوییم جنس پارچه‌های ژاکارد در تعیین این موضوع که مناسب فصول گرم هستند یا سرد؛ تأثیرگذار هستند.
6. نحوه مراقبت از پارچه ژاکارد
نوع جنس پارچه ژاکارد و الیافی که برای تولید آن استفاده شده است در شیوه مراقبت و نگهداری از آن مؤثر است. اما برخی توصیه‌های عمومی در رابطه با شست‌وشو و مراقبت از این پارچه زیبا وجود دارد که بهتر است آن‌ها را رعایت کنید.
شست‌وشو
- اگر پارچه ژاکارد شما بسیار ظریف بوده و یا دارای تزئینات خاصی است، بهتر است برای شست‌وشو آن را به خشک‌شویی‌ها بسپارید.
- آن دسته از ژاکاردهایی که از نظر بافت متراکم بوده و یا لطافت و حساسیت زیادی ندارند را می‌توانید هم به صورت دستی و هم با ماشین لباس‌شویی بشویید. به این نکته توجه داشته باشید که برای شستن لباس ژاکارد دمای آب از 30 درجه سانتی‌گراد بیشتر نشود.
- ژاکاردهای نازک و ظریف مانند ژاکارد ابریشمی و ارگانزا را با دست بشویید.
- برای شست‌شو به هیچ عنوان از شوینده‌های قوی استفاده نکنید. زیرا ممکن است باعث تغییر رنگ و بافت پارچه شوند.
- برای گرفتن آب اضافی لباس ژاکارد آن را تحت فشار قرار ندهید، مخصوصا اگر طرح‌های برجسته داشته باشد. چرا که ممکن است باعث آسیب به این طرح‌ها شود.
خشک کردن
برای خشک کردن لباس دوخته شده از پارچه ژاکارد، آن را به صورت آویزان قرار ندهید؛ بلکه آن را روی یک سطح صاف بیاندازید. علاوه بر این، لباس خود را به طور مستقیم زیر نور خورشید قرار ندهید.
اتوکشی
برای جلوگیری از آسیب به بافت پارچه، دو نکته را در حین اتوکشی رعایت کنید:
- از دمای متوسط اتو استفاده کنید تا پارچه ژاکارد و طرح‌های آن دچار آسیب نشوند.
- لباس را به صورت پشت‌ورو اتو کرده و یا از یک لایه محافظ پارچه‌ای روی لباس استفاده کنید تا لباس ژاکارد شما آسیب نبیند.
7. کلام آخر
ما در این مقاله پارچه ژاکارد را به شما معرفی کردیم. این پارچه طرحدار، خشک و آهاردار بوده و توسط ماشین بافندگی ژاکارد تولید می‌شود. این پارچه با توجه به نوع الیاف به‌کاررفته در آن تنوع زیادی داشته که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. ژاکارد در دوخت انواع لباس‌های مجلسی مانند مانتو، پیراهن، کت‌دامن و کت‌شلوار استفاده می‌شود.